- 7 maart 2022
- Posted by: dwvLOB2
- Categorie: MBO, Onderwijs, VO

De Rijksoverheid werkt al jaren aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaters (VSV’ers). Het gaat dan om jongeren tussen de 12 en 23 jaar die van school gaan zonder minimaal een mbo niveau-2 of havo- of vwo-diploma (startkwalificatie). Volgens de overheid hebben jongeren zonder startkwalificatie minder kans op de arbeidsmarkt. Ook hebben ze een grotere kans hun baan te verliezen dan medewerkers met een diploma. En ze hebben vaker flexibele banen, waardoor ze als volwassene moeilijker rond kunnen komen.
Vaak is het een combinatie van oorzaken dat jongeren doen besluiten om te stoppen met school, zonder eerst een startkwalificatie te halen. Ze maken een verkeerde studiekeuze, willen liever geld verdienen dan op school zitten, of hebben mentale-, gezondheids- of persoonlijke problemen waardoor school niet lukt.
Aanpak voortijdig schoolverlaten:
Via prestatiemiddelen moedigt de Rijksoverheid scholen aan om het aantal VSV’ers aan te pakken[1]. Een middelbare school krijgt een vast bedrag aan de hand van het aantal leerlingen tot 22 jaar van ongeveer € 10,- per leerling. Dit vaste bedrag wordt aangevuld met een prestatienorm. In 2021-2022 mag een school maximaal 0,5% nieuwe vsv’ers hebben in de onderbouw, 2,0% in de bovenbouw vmbo en 0,5% in de bovenbouw havo/vwo. Lukt het de school om bij ieder van deze drie normen te blijven, dan ontvangt die jaarlijks een bedrag per school tussen de € 1.750,- en € 5.750,- per norm. Door het behalen van de prestatienorm komt de school ook in aanmerking voor een bedrag dat specifiek bedoeld is voor het behoud of verbetering per school. Dit is weer een bedrag tussen de € 3.000,- en € 9.000,- per norm.
Een kleine school kan hierdoor per jaar € 23.250,- aan subsidie ontvangen en een grote school € 84.250,-. Deze subsidie is bedoeld voor de aanpak ter voorkoming van voortijdig schoolverlaten. Kwalitatief goed onderwijs en een sterk LOB-programma draagt bij aan het voorkomen van VSV’ers.
Cijfers
Ieder jaar levert Dienst Uitvoering Onderwijs namens OCW, gegevens over het aantal voortijdig schoolverlaters (VSV’ers). In januari 2022 is het nieuwe dashboard [2] live gegaan die de oude factsheets[3] per RMC-regio vervangt. Later in het jaar volgen ook de dashboards voor instellingen en jongeren in kwetsbare posities.
Op het dashboard ‘VSV voor RMC’ is veel informatie te vinden over de landelijke trends. Zeker interessant om zelf eens in te duiken. Wat in ieder geval opvalt is dat de meeste VSV’ers jongens zijn van 18 jaar of ouder. Deze zitten veelal in het mbo en zijn dus nog niet in het bezit van een startkwalificatie. Een kleine groep VSV’ers zitten nog in het voortgezet onderwijs. Om daar de norm te kunnen halen, gaat het vaak ook om een enkele leerling.
Wat kun je hiermee?
Wanneer je in gesprek gaat met een VSV’er, blijkt dat er vrijwel nooit sprake is van één simpele reden van uitval. Het gaat om kwetsbare jongeren die vaak al een behoorlijke bagage binnen het onderwijs met zich meedragen. Een stevig LOB-programma in het vo en mbo kan deze jongeren helpen zich staande te houden in de onderwijs- en arbeidsmarkt. Door te investeren in loopbaanvaardigheden, het opdoen van een accuraat zelfbeeld en het geven van perspectief op de toekomst, kunnen jongeren nu en in de toekomst gemakkelijker passende loopbaankeuzes maken. Onze methode voorziet hierin door leerlingen een rolmodel te geven die een inkijkje geeft in zijn of haar denkproces en de obstakels die kwamen kijken bij het maken van keuzes. Zo ervaren leerlingen dat ze invloed hebben op de wereld om hen heen. De investering voor een goed LOB-programma op school, met een doorlopende leerlijn, ervaringen en begeleiding kan gelijk vanuit de subsidie voor de aanpak van voortijdig schoolverlaten worden bekostigd.
Update maart 2022:
Op 14 maart 2022 zijn de nieuwste voorlopige VSV-cijfers gepubliceerd samen met de brief van minister Dijkgraaf aan de tweede kamer over de toelichting bij de vsv-cijfers. In 2020-2021 is het aantal vsv’ers gestegen. Er zijn 24.385 vsv’ers in totaal, waarvan 20.097 in het mbo. Op het VSV-dashboard is nu dus te zien in hoeverre een RMC-regio ervoor staat ten opzichte van de nieuwste landelijke cijfers.
© 2022, Daniël Kers, De Wereld Van LOB
[1] Rijksoverheid. (2020, 25 november). Regeling resultaatafhankelijke bekostiging vsv vo. Wetten.nl. Geraadpleegd op 3 maart 2022, van https://wetten.overheid.nl/BWBR0038484/2020-11-25.
[2] Dienst Uitvoering Onderwijs. (2022, januari). VSV dashboard. informatieproducten.duo.rijkscloud.nl. Geraadpleegd op 3 maart 2022, van https://informatieproducten.duo.rijkscloud.nl/public/dashboardvsvopen/.
[3] Dienst Uitvoering Onderwijs. (2022a). RMC factsheets voortijdig schoolverlaten. duo.nl. Geraadpleegd op 3 maart 2022, van https://duo.nl/open_onderwijsdata/middelbaar-beroepsonderwijs/factsheets-voortijdig-schoolverlaten/rmc-factsheets-voortijdig-schoolverlaten.jsp.
