ResearchEd 2021: “Boeken zijn de brandstof voor het brein” door de ogen van een LOB-specialist.

In de derde sessie werd het verhaal van Marita (link) versterkt door Jelle Jolles. Zijn boek over het tienerbrein staat denk ik op iedere school wel in de boekenkast. Als neuropsycholoog en hersenwetenschapper hebben zijn onderzoeken bijgedragen aan de kennis over de ontwikkelingen van de hersenen tijdens de periode dat kinderen op het VO zitten. (En een stukje daarvoor en daarna).

In zijn boeken gaan hersenontwikkelingen hand in hand met talentontwikkeling. Hier gaat hij in op vragen als hoe stimuleer je een kind, welke ruimte geef je voor ontdekking en wanneer laat je los en wanneer juist niet. Die talentontwikkeling kwam in op ResearchEd terug in de vorm van lezen. Wat doet het met je brein, waarom is het brandstof voor identiteitsontwikkeling en hoe voedt lezen je talent?

“De kennis en inzichten die je opdoet over geschiedenis, andere culturen of landen, zorgen ervoor dat je leert nadenken over jezelf.”

Vanuit het loopbaanperspectief is vooral het binnenhalen van ervaringen via boeken en teksten een interessante invalshoek. Want hoeveel leerlingen zeggen dat ze graag willen backpacken door Azië als ze klaar zijn met hun middelbare school? Best aardig veel toch. Dat avontuur, het loskomen van regels, schoolstructuur en –niet onbelangrijk- ouders. Maar hoeveel van die leerlingen heeft een idee wat hij of zij zal aantreffen in Azië? Heeft boeken gelezen over vluchtelingen uit Noord-Korea, verhalen van jongeren in drukke steden als Tokyo en Hongkong en kent de geschiedenis van Nederlands Indië die je in Azië terug kan vinden? Haast niemand.

Jelle pleit voor meer lezen omdat het essentieel is voor het functioneren in de maatschappij. De kennis en inzichten die je opdoet over geschiedenis, andere culturen of landen, zorgen ervoor dat je leert nadenken over jezelf. Je reflecteert op je eigen normen en waarden en traint je brein in empathie. Die cultuur waar een backpacker naar smacht -of denkt te smachten- krijgt handen en voeten door teksten. In loopbaangesprekken kan dit inzicht heel waardevol zijn. Als je echt graag iets wil, ben je dan bereid ervoor te werken? Zo kun je leerlingen met de wens om een tussenjaar te doen, een stage op te pakken in het buitenland of af te studeren op een verre universiteit, prima huiswerk meegeven.

“We verwerken die empathie door voorbeeldleerlingen en -studenten uit verschillende culturen aan bod te laten komen.”

Laat leerlingen door lezen maar eens stevig kijken naar de randvoorwaarden die zo’n wens met zich meebrengt. Wat is je budget? Hoe avontuurlijk ben je? Hoe goed kun jij afstand doen van luxe? Wat is je arbeidsethos? Hoe belangrijk is zekerheid? Welke mensen heb je om je heen nodig? Door met die vragen aan de slag te gaan, krijgen leerlingen een strak plan. Dan is zo’n uitstap een bewuste loopbaankeuze waar verwachtingen, hypothese en doelen aan ten grondslag liggen. En geen uitstel van keuze voor een vervolgopleiding of een eerste baan.

In onze LOB-methode De Wereld Van LOB verwerken we die empathie door voorbeeldleerlingen en -studenten uit verschillende culturen aan bod te laten komen. We maken leerlingen bewust van gebruiken die plaatsgebonden zijn en rituelen die hun dagelijks leven kleuren. We leren ze als een antropoloog kijken naar iets simpels als op kamers gaan. Of een ontgroening. En we bieden ze teksten aan waardoor ze nadenken over hun werkplek, ideale werkveld en de omstandigheden die zij nodig hebben om te floreren. Want of je nou een highschool year kiest, of een BBL-werkplek zoekt, je zult tussen andere mensen een plek moeten veroveren. En moeten inzien dat jouw normen en waarden niet universeel zijn. En natuurlijk kun je die inzichten opdoen op een tropisch eiland, maar ook via een goed en constructief loopbaangesprek.

© 2021, Wendy Kers, De Wereld Van LOB. #rEDNL21